Σύγχυση Πατριαρχικών Οφφικίων
Του Μ. Πρωτοπρεσβυτέρου
Γεωργίου Τσέτση
Αφορµή για το παρόν σχόλιο έδωσε η δηµοσίευση στην Πύλη Εκκλησιαστικών Ειδήσεων ΑΜΕΝ.gr, στις 4 και 5 λήγοντος µηνός Απριλίου, δύο ανταποκρίσεων οι οποίες αφορούσαν σε συναυλίες Εκκλησιαστικής, (αλλά και παραδοσιακής), µουσικής και είχαν πραγµατοποιηθεί παραµονές της Αγίας και Μεγάλης Εβδοµάδος. Η µία, στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό του Κιλκίς, µερίµνη του επιτοπίου Συλλόγου Ιεροψαλτών «Πέτρος ο Γλυκύς» και η έτερη, στον Ιερό Καθεδρικό Ναό του Ευαγγελισµού Ρόδου, φροντίδι της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου και του Συλλόγου Ιεροψαλτών Ρόδου «Ευάγγελος Μουτάφης».
Aναγινώσκοντας τα ως άνω δηµοσιεύµατα, διεπίστωσα ότι δύο βασικοί συντελεστές των ως άνω συναυλιών παρουσιάσθηκαν από τους συντάξαντες αυτά ως «ΆρχοντεςΠρωτοψάλται της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας» (Μ.τ.Χ.Ε.). Συγκεκριµένα, στην ανταπόκριση που παρουσίαζε την συναυλία του Κιλκίς, αναφερόταν ότι την 40µελή χορωδία του Συλλόγου «Πέτρος ο Γλυκύς», διηύθυνε «ο Άρχων Πρωτοψάλτης της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας και Πρωτοψάλτης του Μητροπολιτικού Ναού Κιλκίς κ. Κωνσταντίνος Γαϊτανίδης», ενώ σε εκείνην που περιέγραφε τα της συναυλίας της Ρόδου, δηλωνόταν ότι στην εκδήλωση «Το Θείο Πάθος µέσα από την παράδοση», συµµετείχε «ο Άρχων Πρωτοψάλτης του Πατριαρχείου και Μ.τ.Χ.Ε. κ. Γρηγόριος Νταραβάνογλου».
Θέλω να πιστεύω ότι σε αµφότερες τις περιπτώσεις, η απόδοση του Οφφικίου του Άρχοντος Πρωτοψάλτου της Μ.τ.Χ.Ε. στους εν λόγω γνωστούς Ιεροψάλτες, έγινε εκ παραδροµής ή άγνοιας, όχι δε προς εντυπωσιασµό του κοινού. Και τούτο διότι, σ’ όλο το Ορθόδοξο στερέωµα, τον εν λόγω ιστορικό τίτλο φέρει κατ’ αποκλειστικότητα ένα µόνο πρόσωπο. Τουτέστιν εκείνος που κοσµεί το δεξιό Αναλόγιο του Πανσέπτου Πατριαρχικού Ναού στο Φανάρι. Τον θώκο αυτό που λάµπρυναν κατά τον ρου της ιστορίας ο Μανουήλ Χρυσάφης ο Νέος, οι Ραιδεστηνοί α΄και β΄, ο Χαλάτζογλους, Πέτρος ο Βυζάντιος, ο Βιολάκης, ο Ναυπλιώτης, ο Πρίγγος, ο Στανίτσας. Και που σήµερα τον κατέχει ο Λεωνίδας Αστέρης, έστω και αν αδυνατεί να ανταποκριθεί στα καθήκοντά του, λόγω προβληµάτων υγείας. Και συνεχίζει ακόµη να κατέχει τον θώκο αυτό, απλούστατα διότι ο Σεπτός µας Προκαθήµενος, ο Οικουµενικός Πατριάρχης κ. κ. Βαρθολοµαίος, αναγνωρίζοντας την πολύτιµη προσφορά του «Δάσκαλου» στην πατρώα Εκκλησιαστική µας µουσική και στην Μεγάλη Εκκλησία γενικά, τον τιµά και δεν τον αποµακρύνει από την θέση την οποία διηκόνησε µε αφοσίωση και ζήλο επί µια ολόκληρη τριακονταετία.
Προς άρσιν, λοιπόν, παρεξηγήσεων δέον να διευκρινισθεί ότι, ο µεν κ. Κωνσταντίνος Γαϊτανίδης τιµήθηκε από τον Πατριάρχη µας µε το (σχετικά νεοφανές) Οφφίκιο του «Άρχοντος Μουσικοδιδασκάλου», ενώ ο κ. Γρηγόριος Νταραβάνογλου µε εκείνο του «Άρχοντος Μαΐστορος». Ένα Οφφίκιο που είναι δανεισµένο από το πολιτειακό «αρχοντολόϊ» του Βυζαντίου, και το οποίο απονέµεται όχι µόνο σε Ιεροψάλτες, (µε σκοπό να αναγνωρισθούν αυτοί ως εφάµιλλοι του Κουκουζέλη!) αλλά και σε επιστήµονες, επιχειρηµατίες και αρχιτέκτονες, όπως λ.χ. ο αείµνηστος Αριστείδης Πασαδαίος, Καθηγητής Χριστιανικής τέχνης και αισθητικής στην Θεολογική Σχολή της Χάλκης, που τιµήθηκε µε το Οφφίκιο του Άρχοντος Πρωτοµαΐστορος της Μ.τ.Χ.Ε.
Δεν είναι η πρώτη φορά που παρερµηνεύονται και παραποιούνται Οφφίκια τα οποία απονέµονται από την Μητέρα Εκκλησία σε Ιεροψάλτες του Ελλαδικού χώρου. Προ πολλών ετών, επώνυµοι ψάλται της Θεσσαλονίκης και των Αθηνών, τιµηθέντες µε το (νεοφανές και αυτό) ήσσονος βαθµού Οφφίκιο του Άρχοντος Πρωτοψάλτου της Αρχιεπισκοπής Κωνσταντινουπόλεως, υπέγραφαν, εµφανίζονταν και διαφηµίζονταν ως Άρχοντες Πρωτοψάλται της Μ.τ.Χ.Ε., συγχέοντες (ηθεληµένα;) την Αρχιεπισκοπή Κωνσταντινουπόλεως µε τον Θρόνο Κωνσταντινουπόλεως, ήτοι η Αγία του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία.
Κατακλείοντας, θα ήθελα να παρατηρήσω ότι οι ψάλται που τιµώνται, (µε πολλή γενναιοδωρία µάλιστα), από το Φανάρι µε κάποιο Οφφίκιο, οφείλουν µε τη σειρά τους να τιµούν τόσο το Οφφίκιο το οποίο φέρουν, (έτσι όπως είναι διατυπωµένο στο εγχειριζόµενο σ’ αυτούς σχετικό Πιττάκιο), όσο και Αυτόν που τους το απένειµε «κατ’ ιδίαν Πατριαρχικήν φιλοτιµίαν και προαίρεσιν». Και το κυριώτερο, να µη λησµονούν ότι το Οφφίκιο απενεµήθη σ’ αυτούς προς αναγνώριση του λειτουργικού διακονήµατός των, ως κληρικών κατωτέρου βαθµού, από το Αναλόγιο κάποιου Ιερού Ναού και όχι για τις τυχόν επιδόσεις και επιτυχίες τους στον θύραθεν καλλιτεχνικό µουσικό χώρο.
Πηγή: Απογευματινή Κωνσταντινουπόλεως