ΤΑ ΑΓΝΩΣΤΑ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΑ ΜΙΑΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ
Η Μάχη κατά του «Αττίλα» : Πώς η Ανδραβίδα δεν έσωσε την Κύπρο το 1974
Οι μήνες Ιούλιος και Αύγουστος στην νεώτερη Ελληνική Ιστορία έχουν συνδεθεί αναντίρρητα με μία μεγάλη Τραγωδία. Πρόκειται για την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, την σφαγή, εξόντωση και προσφυγιά μεγάλου μέρους του Κυπριακού Ελληνισμού και την Κατοχή του 38% της Μεγαλονήσου από τις Τουρκικές Δυνάμεις Κατοχής εδώ και 41 έτη.
Το βαρύ κλίμα του 1974
Σε γενικές γραμμές τα γεγονότα είναι γνωστά : κλίμα Διχασμού στην Κύπρο όλο το 1974, μίσος και αντιπαράθεση μεταξύ των Κυβερνητικών δυνάμεων(του Πρόεδρου και Αρχιεπισκόπου Μακαρίου) και των οπαδών της ΕΟΚΑ Β΄(με τον Στρατηγό Γεώργιο Γρίβα νεκρό όμως από τον Ιανουάριο του 1974),ακολουθεί στις 2 Ιουλίου 1974 επιστολή του Μακαρίου προς την Κυβέρνηση Προέδρου Δημοκρατίας Γκιζίκη-Πρωθυπουργού Ανδρουτσόπουλου των Αθηνών (που ελεγχόταν από τον Ταξίαρχο Δημήτριο Ιωαννίδη) με την οποία ζητούσε την απομάκρυνση όλων των Ελλαδιτών Αξιωματικών (της Εθνικής Φρουράς) από την Κύπρο, για να ληφθεί η απόφαση της Κυβέρνησης Γκιζίκη-Ανδρουτσόπουλου και του Ιωαννίδη να ανατρέψουν τον Πρόεδρο Μακάριο, κάτι που υλοποιήθηκε στις 15 Ιουλίου από Στρατιωτικές δυνάμεις που έλεγχαν οι κινηματίες της Εθνικής Φρουράς.
Ο Μακάριος ανατρέπεται, αλλά διαφεύγει(στην θέση του τοποθετείται ως Πρόεδρος από ανθρώπους του Ιωαννίδη ο Νίκος Σαμψών, παλαιό στέλεχος της ΕΟΚΑ και Δημοσιογράφος). Ο Αρχιεπίσκοπος φυγαδεύεται από τους Άγγλους σε Μάλτα, μεταβαίνοντας μετά σε Λονδίνο και Νέα Υόρκη, από όπου στις 19 Ιουλίου στον Ο.Η.Ε. καταγγέλλει την Ελλάδα πως η ανατροπή που έκανε η τελευταία «αποτελεί καθαρώς εισβολήν έξωθεν, και κατάφωρον παραβίασιν της ανεξαρτησίας και κυριαρχίας της Δημοκρατίας της Κύπρου».
Την επομένη, Σάββατο 20 Ιουλίου 1974, ο Τουρκικός Στρατός εισβάλλει στην Κύπρο (¨Αττίλας Ι¨), με πρόσχημα την επιβολή ειρήνης και επαναφορά της δημοκρατίας, καθώς θεωρούνταν η Τουρκία ¨εγγυήτρια δύναμη¨ της Νήσου.
Η τουρκική εισβολή στην Κύπρο
Στις 20 Ιουλίου 1974 η έκπληκτη Ελληνική Πολιτική ηγεσία(που είχε από κάποιους, πχ τον Κίσινγκερ[;], διαβεβαιώσεις πως δεν θα εισβάλλουν οι Τούρκοι, για αυτό και έκαναν άνετα ό,τι έκαναν εναντίον του Μακαρίου)σε έκτακτο Πολεμικό Συμβούλιο κηρύσσει γενική Επιστράτευση και καλεί τα τρία όπλα(Στρατό Ξηράς, Ναυτικό και Αεροπορία) να λάβουν μέτρα κατά της Τουρκικής εισβολής.
Ένα στοιχείο της Ελληνικής υπεροπλίας το 1974 έναντι των Τούρκων ήταν η παρουσία των μαχητικών Αεροσκαφών Φάντομ F-4E που είχε αποκτήσει η Ελλάς και έδρευαν στην Ανδραβίδα Ηλείας(το σπουδαιότερο ίσως Πολεμικό και Πολιτικό Αεροδρόμιο της Πελοποννήσου μέχρι η Κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου με την συνεργασία του Αχαιού πολιτικού Μένιου Κουτσόγιωργα να το υποβαθμίσει προκλητικά το 1983). Από αυτά διατάχθηκαν 8 Φάντομ F-4E να σπεύσουν προς Κύπρο (μετά από Πολεμικό Συμβούλιο υπό την Προεδρία των Γκιζίκη και Ανδρουτσόπουλου και την συμμετοχή του Αρχηγού των Ενόπλων Δυνάμεων Στρατηγού Γρηγορίου Μπονάνου, του Αρχηγού ΓΕΑ Αλεξάνδρου Παπανικολάου, του Αρχηγού ΓΕΣ Ανδρέα Γαλατσάνου και του Αρχηγού ΓΕΝ Πέτρου Αραπάκη) και να χτυπήσουν καίρια τον αποβατικό στόλο των Τούρκων. Θα ήταν ένα κτύπημα που θα άλλαζε την πορεία του ¨Αττίλα¨ και θα άλλαζε τα πάντα το θέρος εκείνο.
Τα Φάντομ που δεν έφθασαν στην Κύπρο
Έτσι 8 Αεροσκάφη Φάντομ F-4E διατάχθηκαν να απογειωθούν από την 117 Πτέρυγα Μάχης στην Ανδραβίδα και να προσγειωθούν στο Ηράκλειο Κρήτης σε δύο σμήνη των 4 Αεροσκαφών. Το πρώτο σμήνος των Αεροσκαφών με αρχηγό του σμήνους και κυβερνήτη του ενός Αεροσκάφους τον Αντισμήναρχο Στέφανο Σκρέκα, προσγειώθηκε στο Ηράκλειο στις 11.00 το πρωί της 22ας Ιουλίου 1974, σύμφωνα με διαταγή του Αρχηγού Τακτικής Αεροπορίας. Συγκυβερνήτη είχε τον Επισμηναγό Διονύσιο Μουρελάτο, ενώ Κυβερνήτες των άλλων 3 Αεροσκαφών ήσαν οι Ευάγγελος Σαμπάνης, Ιωάννης Κολοβός και Νικόλαος Κουκούλας.
Το δεύτερο σμήνος με τα άλλα 4 Αεροσκάφη Φάντομ F-4E έφυγε από την Ανδραβίδα και προσγειώθηκε 3 ώρες αργότερα με αρχηγό του σμήνους και κυβερνήτη του ενός Αεροσκάφους τον Αντισμήναρχο Παναγιώτη Μπαλέ και συγκυβερνήτη τον Δημήτριο Βιδάκη. Στα άλλα 3 Αεροσκάφη Κυβερνήτες ήσαν οι Γεώργιος Σκαρλάτος, Επαμεινώνδας Παπαδόπουλος και Νικόλαος Πουλάκος. Το 3ο Φάντομ του Επαμ. Παπαδόπουλου λόγω του απότομου ρεύματος του Αεροδρομίου Ηρακλείου υπέστη απώλεια στηρίξεως και προσγειώθηκε με βλάβες, χωρίς να πάθει τίποτε το πλήρωμα.
Έτοιμοι για ένα σήμα που δεν ήλθε ποτέ….
Όλοι οι πιλότοι των Φάντομ F-4E από την Ανδραβίδα σύμφωνα με τις πηγές που διαθέτουμε ήσαν εκλεκτοί Αεροπόροι, με εκπαίδευση(εκπαιδεύοντας στην συνέχεια εδώ άλλους, όπως ο αείμνηστος Ηλείος Βασ. Μιχαλακόπουλος)για 6 μήνες στην Αεροπορική Βάση Homesteadστο Μαϊάμι των Η.Π.Α. και επέστρεψαν έτοιμοι για κάθε αποστολή. Τα 7 Αεροσκάφη(αφού το ένα έπαθε ζημιές)ήσαν πλήρως εξοπλισμένα με βόμβες(όπως αυτές των 500 λιβρών).
Το μεσημέρι της 22ας Ιουλίου περίμεναν την διαταγή για να επιτεθούν στον Τουρκικό αποβατικό στόλο μεταξύ Μικράς Ασίας και Κύπρου, κάτι που θα άλλαζε τον χάρτη των εξελίξεων. Οι Τούρκοι δεν διέθεταν ανάλογα μέσα ανασχέσεως και η επιτυχία θα ήταν στην μεριά των Ελλήνων.
Η διαταγή της επίθεσης δεν ήλθε ποτέ. Τα Φάντομ F-4E που είχαν ξεκινήσει από την Ανδραβίδα έμειναν αδρανή στο Ηράκλειο και η Κύπρος έμεινε αβοήθητη στις ορδές του ¨Αττίλα¨. Η ευκαιρία χάθηκε μέσα σε κλίμα ήττας και Προδοσίας….
Κατά τον τότε Αρχηγό του ΓΕΝ Αντιναύαρχο Πέτρο Αραπάκη(ο οποίος ήταν μέλος της προδοτικής ομάδας που θυσίασε την Κύπρο για να επιβάλει Μεταπολίτευση στην Ελλάδα) «η διαταγή για την επίθεση δεν δόθηκε από το Αρχηγείο Ενόπλων Δυνάμεων… Αν τα Αεροσκάφη Φάντομ F-4E με τα Αεροσκάφη αναχαιτίσεως διατάσσονταν να προσβάλλουν την αποβατική δύναμη των Τούρκων στην Κυρήνεια, θα επέφεραν μεγάλες καταστροφές, τις οποίες θα ολοκλήρωναν τα 2 Υποβρύχια, τα οποία είχα φροντίσει να στείλω ετοιμοπόλεμα στην περιοχή της Ρόδου, για να είναι πλησιέστερα προς την Κύπρο πριν από την απόβαση. Οι τουρκικές δυνάμεις δεν θα κατόρθωναν να δημιουργήσουν προγεφύρωμα στην Κυρήνεια και θα δέχονταν ένα σκληρό μάθημα»(από τις σελίδες 228-229 του εξαφανισμένου σήμερα-γιατί άραγε; - βιβλίου του Αραπάκη ¨Το τέλος της σιωπής¨). Βέβαια ούτε τα 7 Φάντομ ούτε τα 2 Υποβρύχια(που θα.. διέθετε ο Αραπάκης) εστάλησαν τελικά, για να μείνει μόνη της η Κύπρος, η Εθνική Φρουρά και η ΕΛΔΥΚ σε ένα άνισο αγώνα με τα γνωστά αποτελέσματα.
Το μέγεθος της Προδοσίας
Το σήμα δεν ήλθε ποτέ και αυτό οφείλεται στο βρώμικο προδοτικό παιχνίδι του Αρχηγού των Ενόπλων Δυνάμεων Στρατηγού Γρηγορίου Μπονάνου, του Αρχηγού ΓΕΑ Αλεξάνδρου Παπανικολάου και του Αρχηγού ΓΕΝ Πέτρου Αραπάκη, που τιμήθηκαν με παχυλές συντάξεις μετά την ήττα στην Κύπρο, υπερηφανεύονταν πως «έκαναν την Μεταπολίτευση στην Ελλάδα» και δεν πέρασαν ποτέ από Δίκη. Όπως και δεν έγινε καμία Δίκη για τα γεγονότα του 1974 στην Κύπρο, ενώ ο ¨Φάκελος της Κύπρου¨ ποτέ δεν άνοιξε ουσιαστικά.
Το βέβαιο όμως είναι ότι οι πιλότοι των Φάντομ F-4Eαπό την Ανδραβίδα πιστεύοντας ότι οι Προϊστάμενοι τους ήσαν πατριώτες(πού να φανταστούν τότε οι νέοι αυτοί Έλληνες Αεροπόροι το μέγεθος της Προδοσίας!) δεν κινήθηκαν αυτοβούλως για να δώσουν ένα μεγάλο μάθημα στην Τουρκική εισβολή και να έγραφαν έτσι το όνομα τους στις χρυσές σελίδες της Ελληνικής Ιστορίας.
Και έτσι, δυστυχώς, η 117 Πτέρυγα Μάχης της Ανδραβίδας δεν μπόρεσε να σώσει την Κύπρο στις δύσκολες ημέρες του 1974….
Περισσότερες πληροφορίες-πηγές:
Πέτρος Αραπάκης «Το τέλος της σιωπής», Γρηγόριος Μπονάνος «Η Αλήθεια», περιοδικό ¨Πόλεμος και Ιστορία¨ τεύχος 77- Συνέντευξη Υποπτερ. ε.α. Παντελή Μήτσαινα, Ανδρέας Σταθόπουλος «Στρατηγός Δημήτριος Α. Ιωαννίδης» τόμος Β΄, Διονύσιος Καρδιανός (Σπύρος Παπαγεωργίου) «Ο Αττίλας πλήττει την Κύπρο», Ανδρέας Δενδρινός «Κύπρος 30 χρόνια ξεπουλήματος(1954-1984)», Αδαμάντιος Ανδρουτσόπουλος «Η μαρτυρία ενός Πρωθυπουργού», Μακάριος Δρουσιώτης «Η μεγάλη Ιδέα της μικρής χούντας».
Γεώργιος Διον. Κουρκούτας
